کاس

 کاس لک ، یکته جی هندوآریاییون لک ایسه که آرییاییون نژاد امره خویشی دنه. گرچی امه تاریخ نیویسون و منتقدین خیلی شون غربیون گب واور کونن ، دریغ که اوشون خوشون رشک و حسادت امره خوانن ای سرزمین دیباره تمدونه خدشه دار کونن. یکته علت جی که اوشون کاسیون غیر آریایی دونن اینه که نخوانن آرییایون تمدون ای سرزمین مین ریشه دار ببی و خوانن بوگون که آرییایون تنها 4000 سال اره قدمت و پیشینگی دنن. مو هسه ایشون گبون و ایشون دروغون گونن اگر جایی غلط بوتم مه بوگوین یا پاسوخی مه دشتین بدین:

1- کاس یکته سپی نژاد بود. آدمون سپی نژاد دوته خلا برخ بنن.

آ) یکته نژاد ، سامی نژادون ایسن که عربون و عبریون و تونیسیون و فینقیون و مصریون (و قبطیون ) مراکشیون و... ای دسته بشمارده بنن.ایشون گتِ ِ زمین کلسیا خورخوس  آفریقا جی بو که انیک انیک پخش و پلاوه بون.

ب)هندوآریاییون؛ که یونانیون و ژرمنو و ایتالیاییون (ارواپاییون نژاد) ، آرییاییون (پارتی ، سکایی ، پارسی ، کاسی ، مادی ، ...) هندیون و سومریون و ... جز ایشون بنن.

خو اگر کاسیون سپید نژاد بون پس یکته جی ایشون دوته جی خواه برخه بوبو بون و امه کاسیون تمدون و فرهینگ ای دوته سپی نژاد امره قیاسه کونیم کاسیون تمدون و آداب و رسوم سامی نژاد امره همخوونی ندنه و ایشون واورون هندوآرییایون خیلی نزدیک ایسه. روی دیگر جی ای که کاسیون و بین النهرین لکون امره که خیلی شون سامی نژاد بون موشکل دشتن و همش اوشونه امره کالنجار کَدَرِ بون.چه گیلون کاسیون و چی کردستون زاگرس کاسی همش اکدیون و آشوریون امره جنگسه دره بون و آشوریون شاهون سینگ بینویشته مین ، کاسیون نوم بردن که هیچ گا تسلیمه نوبون و خوشون مرزه دیفع بُودن.

روی دیگر جی تمدون کاسیون مین بوت و بوتپرستی ننه بو در حالی که بین النهرینون بوت پرست بون و ای تفاوت آیینی کاسیون و سامیون امره ازمیت دنه.پس کاسیون جز هندوآرییون نژاد بون.

2-اما اینی کی گونن کاسیون آرییایی نبون اینه واسی مو سووال دنم که هیشکی مه جواب ندنه.

*آیین:یکته ای که گیلون مینم ایزد مهر پرستش بونه بو که یکته آرییایی ایزد ایسه.گاو نشون قودرت بو و باستان شناسون و تاریخ شناسون دونن که گُوو نماد ایزد بهرام ایسه و ایزد بهرامم ، ایزد جنگاوری. گیلون باستان مین جام گُو پیدا چاگودن و واور دشتن که اگر اونه مینه اُو یا هرچی که فوتوشن گو زور یا ایزد بهرام زور اوشونه منتقله بنه که اینم آرییاییون واورون و اعتقادات امره نزدیکی دنه.
     

بعد ای که آرییایونم یکتا پرست و زرتشتی بوبون باره اوستا مین بومه که مازندرون و گیلون (ورنا) مردومه سرزنش گودن که آرییاییون قدیمی دینه سر بمونسه بون و اینم خودش نشونه دنه که آرییایون و کاسیون یکته ریشه و آیین دشتن و اوشنه خویشاوندی نشون دنه. پس کاسون اعتقادات آرییایون امره هم خوونی دشت. ولی مو الون شِنن صنایع و مردومونه چاگوده دستونه سر:

** صنایع: مو شیمه چنته عکس جی کاسون(گیلون باستان) و آرییایون تمدونه شیمه به ننم که شمه اوشونه شباهت بینین:

آرییایون:

جام شیر    

تمدن باستاانی کردستان

    

    

 

گیلون باستان(کاسی):

کاسی های قزوین(کاسپین)  

کاسی های مارلیک(رودبار کنونی)    

کاسی های در املش

صنایع مین شباهت یا دسته کم اننِیکم شباهت دنه که خیلی معترضه بنن که چره ؟ چه ربطی دنه شاید یکته جی ای لکون خوشونه صنعت دیگر دسته جی یاد بیته بون .باشد امه قصد جنگ ندنیم ولی در جواب گونیم که چتو بنه که الون زبانشناسی گونه که گیلکی یکته جی قدیمی ترین زوون ایسه که بازمانده هو کاسیون زوون جی ایسه و از طرفی خیلی امه واجه وون پارسی باستانه امره شباهت دنه و یا امه دستور زوون بازمانده جی باستانی زوونون ایسه. پس اگر کاسیون آرییایی نبون و آرییاییون ایرون بومی نژاد نبون ، کاسون گیلون و ایرون خورخوس مین بومی نژاد و آرییایون امره خویش بون.

درهر صورت کاسو یکته سپس نژاد بون و اگر جزی آرییاییون نبون اوشونه خویشاوندون بون که ایشونه قدمت پیش چن پونزه هزار سال ایسه. 

[ شنبه 18 مرداد 1393 ] [ 12:14 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4257 ] [ نظرات () ]
نوروز بل موارک

 

مــــوارک ببـــی نـو ســـال و نــــو روز

امه به خوش ببی ای ساز و ای سوز

 

 

 

1588 گیلکی موارک ببی

 

شیمه نوروچ موارک ببی 

بل نوروچ موارک

 

 

 

 

 


    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[ جمعه 17 مرداد 1393 ] [ 10:28 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4517 ] [ نظرات () ]
لاجون دیباره محلون عکس

نمای بیرونی از آرامگاه شیخ زاهدگیلانی و سیّدرضی

نمای درونی از آرمگاه آسیدرضی

نمای درونی از آرامگاه شیخ زاهدگیلانی

[ چهار شنبه 28 خرداد 1393 ] [ 18:30 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4319 ] [ نظرات () ]
آیین ها و سرگرمی های تاریخی گیلان

- آبریزان و آب پاشان در گیلان و دیلمستان

- تیرما سیزه

- جشن خرمن یا علم واچینی

- بلِ نوروز

[ شنبه 9 فروردين 1393 ] [ 16:34 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 3688 ] [ نظرات () ]
گیلکون فارسی شعرون مین

سپر در سپر گیل مشکین کله

خروشـان همـه چون هـژیر یله                             

«اسدی»

 

همه گیل مردان چو شیر یله

ابا طوق زرین و مشکین کله

«فردوسی»

 

چو شب گیل شد در گلیم سیاه

ورا زرد گیــلی ســپر گشـت مـاه

«اسدی»

 

زِ گیل و زِ دیـلم بیــامد سپـاه

همی گرد لشگر برآمد به ماه

«فردوسی»

 

ز قزوین در زمین دیلمـان شد / درفــش نــام او بــر آسمــان شـــد

زمین دیلمـــان جایی محکــم / بدو هست لشگری از گیل و دیلم

بتازی گر به ایشان ناوک انداز / زننــــد  از دور مـــــردم را بــــه آواز

«فخرالدین اسعد گرگانی»

پس آنگه پای بر گیلی بیفشرد

زراه گیلکــان لشـــگر به در بـرد

«نظامی»

 

همه مــرزبانــان زریـــن کمـــر 

بلوچی و گیلی به زرین سپر

«فردوسی»

 

چو رهوار گیلیم از این پل گذشت

به گیــــلان ندارم ســر بازگشـــت

«نظامی»

 

سیاووش سپر خواست گیلی چهار

دو جــوشــــن دگـــر ز آهـــــن آبــدار

«فردوسی»

 

بــفرمـــــــــود روزبانــــان در 

برفتند و با تیغ و گیلی سپر

«فردوسی»

 

سپر های گیلی به پیش انـدرون

همی از جگرشان بجوشید خون

«فردوسی»

 

همه برگشان پهن و زرنگارگون

ز گیلی سپــرها به پهنـــا فزون

«اسدی»

 

سپاهی بیامد ز هر کشوری

ز گیلان و از دیلمان لشـگری

«فردوسی»

ادامه مطلب

[ جمعه 2 اسفند 1392 ] [ 15:53 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4068 ] [ نظرات () ]
لافندبازی

یکته جی گیلون قدیمی آیینون که گیله مردی کشتی امره توشکه خونه. چره که ای لافندبازی دیباره مین گیله مردی کوشتی امره یکته بو ینی گیله مردی نمایشی حرکات بو که گیله مردی کوشتی گیرون انجام دان.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ادامه مطلب

[ شنبه 19 بهمن 1392 ] [ 21:6 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4166 ] [ نظرات () ]
بازی ها و سرگرمی های نمایشی

گیلون نمایشی مزوؤن:

- کشتی گیله مردی

- لافند بازی

- نقالی(گوسانی)

- ورزاجنگ

[ دو شنبه 11 آذر 1392 ] [ 20:3 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 3762 ] [ نظرات () ]
ورنا یا ورن چیسه؟

 

ورنا نومی ایسه اوستا (مزدیسنویون آسمونی نسک) مین که گیلون سرزمین اطلاق بُده.

«چهاردهمی خورؤم کشور و سامؤنی  که مو - اهوره مزدا - بیافریم «وَرِنَ» چارگؤشه بو که فریدون - اژی دهاک کوتنه کس - اؤره بزاسته بوبو.- اوستا ، وندیداد،فرگرد یکم، بند18»

گرچی اوستا مین امه مردمونه پیرو دروغ بنویشته ولی خو امه اوتوری که مقدونین و اربون و مغولون و روسون جلو امه سرزمین جی دیفاع بُدیم کیانیون شاهون جلو نی امه سرزمین دفاع بُدیم. البته امه که زرتوشتیون جلو دفاع بدیم و اوشون دین زور شمشیر امره قُبیل نُدیم کمکمی امنم مزدیسنا دین پیروی بدیم نه زور امره بلکن امه اختیار و خواست امره هیتو که اربون سر فرود نردیم ولی بد موسلمونَ بُیم.

ای وؤته خرده اوستا جی بیرون هکشیم:

«زور بدهاد ته ای هوشبام(سو ورچهِ،سو دفر)هینه واسی اونهِ او پیله تر همه جیِ او اورمزدا امه سرور و پیله ترهِ برگزیم سرنُگونیهِ پتیاره اهریمنِ واسی، سرنگونیِ دیو خشم خونی کاراَوزارِ واسی ، سرنوگونیِ مازندرون دیوون واسی ، سرنوگونیِ  وَرِنَ *همته دیوون و دروغپرستون واسی. »                

       «خرده اوستا،هوشبام/2»

 

* ای فقره یسنا 27 فقره ی 1 جی ویته ببوکه - فقره ی 32 هرمزدیشت هم نیگا بوکونید.

 

اما مازندرون دیوون و ورن دروغپرستون که او زمون(زمات) هله به دین دیباره آریاییونِ بُمُونسه بُن دیوون و آریایی خودایون سیتایش گودن.تونین به جلد اول یشت س 57 و جلد دووُم س 75 وَگَرد بوکونید.

 

1-خورده اوستا، ابراهیم پورداود تفسیر.

 

                                                            ترجومه

 

برچسب ها: گیلان , ورنا , وارنا , ورن , دیلم , گیل , ورنه ,
[ شنبه 9 شهريور 1392 ] [ 10:0 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 4553 ] [ نظرات () ]
گالشی گاشوماری

ای گاشوماری که گیلون مین رواگ دَشت هیزاروششسد سال پشی جی شرووَ بو.آغاز ای گاهشوماری برابری کونه 

17 مورداد امره که گیلون مین مردم باج و گزیت بیتنی همراه بو.

نوروز بل یکته امی دامیشک آیینون ایسه ولی ای آیین فقط گالشون (کوف نیشین گیلکون ِ بیه پیش)مئن رواگ دشت
ینی دیلمان و رودبار و گیلون ِ پی(جلگه) مئن رواگ ندشت، و فقط گیلون کوف کلات مئن و ، کوهستان شون ِ گیلکون ای رسم و آیین دشتن.

گالشی گاشوماری ایصطلاحات

شمال:کلسیا kalsiya

جنوب: نسا،نسومnasum

شرق:خوراسون،خورتوxurtow،افتو ویریسaftowviris

غرب:افتوخوسaftowfuxus،خورخوس

**************************

شوshow:شب

روچroch,ruch:روز

امرو:امروز

دیرو:دیروز

شبونه سرshabone sar: شبانگاه

چمالیم chamalim: دم غروب ،مغریب رووشن و تاریکی ،سورخ و سیا آسمون مغریب دمه گونن

پس چم pas chem: غروب،غروب دم

سوب،سوانیسرsvanisar:صبح دم

چاشتchasht:ظهر

ورچاشتvarchasht:عصر

شووانه روزshovae ruz: شبانه روز

افتوواچینaftowvwchin:غروب

افتوفوتوaftowfotow:طلوع

**************************

بهار:وهار

تابستان:تاوسونtawvason

پاییز:پئیز

زمستان:زمستون،زمسونzemeson

 

۱-نوروزما(نوروز بل «آتش»)                                ۱۷ مرداد تا ۱۵شهریور

۲-کورج ما                                                     ۱۶شهریور تا ۱۴ مهر

۳-اربه ما                                                        ۱۵ مهر تا ۱۴ آبان

۴-تیر ما                                                         ۱۵ آبان تا ۱۴ آذر

۵-موردال ما                                                   ۱۵ آذر تا ۱۴ دی ماه

۶- شریرما                                                      ۱۵ دی تا ۱۴ بهمن 

۷-امیرما                                                         ۱۵ بهمن تا ۱۴ اسفند

۸-آ ول ما                                                        ۱۵ اسفند تا ۲۰ فروردین

۹-سیاما                                                        ۲۱فروردین تا ۱۹ اریبهشت

۱۰-دیا ما                                                       ۲۰ اردیبهشت تا ۱۸ خرداد

۱۱-ورفنه ما                                                     ۱۹ خرداد تا ۱۷ تیر ماه

۱۲-اسفندارما                                                  ۱۸ تیر تا ۱۶ مرداد ماه

 

                                        ترجمه 

گیلکی گاشوماری

[ دو شنبه 28 مرداد 1392 ] [ 20:18 ] [ دهیوپت(ع.ر) ] [ بازديد : 5777 ] [ نظرات () ]
آخرين مطالب
خط گیلکی (1395/08/06 )
gilaki music (1394/12/01 )
بیه لاکو... (1394/11/26 )
خط گیلکی (1394/11/22 )
صفحات وب