ویشیل:فارسی مین بی مزه گونن
سس:بی مزه غذای گونن
ایژبیل:شور
زرخ،تل:تلخ.گرچی زرخ، ادم خوشک میزاج و تله خولقم گونن
شیرین:شیرین(شانه ایتو بنویشتن و سیفا گودن:شیر+ین-شیرموسون)
دج، شتال،اپچ:گس مزه گونن(گرچی ، تلخم بنه)
ای گاشوماری که گیلون مین رواگ دَشت هیزاروششسد سال پشی جی شرووَ بو.آغاز ای گاهشوماری برابری کونه
17 مورداد امره که گیلون مین مردم باج و گزیت بیتنی همراه بو.
نوروز بل یکته امی دامیشک آیینون ایسه ولی ای آیین فقط گالشون (کوف نیشین گیلکون ِ بیه پیش)مئن رواگ دشت
ینی دیلمان و رودبار و گیلون ِ پی(جلگه) مئن رواگ ندشت، و فقط گیلون کوف کلات مئن و ، کوهستان شون ِ گیلکون ای رسم و آیین دشتن.
گالشی گاشوماری ایصطلاحات
شمال:کلسیا kalsiya
جنوب: نسا،نسومnasum
شرق:خوراسون،خورتوxurtow،افتو ویریسaftowviris
غرب:افتوخوسaftowfuxus،خورخوس
**************************
شوshow:شب
روچroch,ruch:روز
امرو:امروز
دیرو:دیروز
شبونه سرshabone sar: شبانگاه
چمالیم chamalim: دم غروب ،مغریب رووشن و تاریکی ،سورخ و سیا آسمون مغریب دمه گونن
پس چم pas chem: غروب،غروب دم
سوب،سوانیسرsvanisar:صبح دم
چاشتchasht:ظهر
ورچاشتvarchasht:عصر
شووانه روزshovae ruz: شبانه روز
افتوواچینaftowvwchin:غروب
افتوفوتوaftowfotow:طلوع
**************************
بهار:وهار
تابستان:تاوسونtawvason
پاییز:پئیز
زمستان:زمستون،زمسونzemeson
۱-نوروزما(نوروز بل «آتش») ۱۷ مرداد تا ۱۵شهریور
۲-کورج ما ۱۶شهریور تا ۱۴ مهر
۳-اربه ما ۱۵ مهر تا ۱۴ آبان
۴-تیر ما ۱۵ آبان تا ۱۴ آذر
۵-موردال ما ۱۵ آذر تا ۱۴ دی ماه
۶- شریرما ۱۵ دی تا ۱۴ بهمن
۷-امیرما ۱۵ بهمن تا ۱۴ اسفند
۸-آ ول ما ۱۵ اسفند تا ۲۰ فروردین
۹-سیاما ۲۱فروردین تا ۱۹ اریبهشت
۱۰-دیا ما ۲۰ اردیبهشت تا ۱۸ خرداد
۱۱-ورفنه ما ۱۹ خرداد تا ۱۷ تیر ماه
۱۲-اسفندارما ۱۸ تیر تا ۱۶ مرداد ماه
چنته جی گیلکی کونشون
گیلکی |
آوانوشت |
پارسی |
انگلیسی |
||
شوون |
Shu on |
رفتن |
go |
||
ایسن/ مواُن |
Easan |
ماندن |
stand |
||
خوردن |
Xurdan |
خوردن |
eat |
||
خوبن |
Xobe en |
خواندن |
ready |
||
امن |
Aman |
آمدن |
come |
||
دیه ن |
Diyen |
دیدن |
see |
||
بشنستن-هیشنستن |
Boshnoustan |
شنیدن |
hear-listen |
||
گوتن/بوتن |
Gutan |
گفتن |
say |
||
سره دن |
Sara h daan |
فرستادن |
send |
||
گودن |
Gudan |
کردن |
sequel |
||
چاگودن |
Chagudan |
ساختن |
made |
||
ده ان |
Da h an |
داشتن |
have |
||
بوون |
Bo'oun |
شدن |
do |
||
ببون |
Boboun |
بودن |
be |
||
ببردن |
Bebardan |
بردن |
convey-carry |
||
ابن/اردن |
Abeh en |
آوردن |
bring-fetch |
||
بنویشتن |
Banvishtan |
نوشتن |
write |
||
هیه ن |
Hiyen |
خریدن |
buy |
||
ده ان-هدن |
Dah aan-Hadan |
دادن |
give |
||
که بین |
Ka beyin |
کندن |
rend-cutout |
||
کوشه ان |
Kushe eh |
کشتن |
kill |
||
دفرکسن |
Dafarkesan |
به یک باره ترسیدن،ترسانندن |
|
||
دونستن-زونستن |
Do'onestan |
دانستن |
know |
||
وستن |
Vastan |
به مزاج آدم آمدن |
------- |
||
فترکسن |
Fatarkesan |
به تیپ و پای یه نفر زدن، تنه زدن |
------- |
||
دزین-دوستن |
Dziyen |
بستن |
close |
||
وارسن |
Varsan |
باریدن |
rian |
||
بیشتن |
Bishtan |
سرخ کردن،برشتن |
Roast |
||
پاستن |
pastan |
پاییدن |
guard |
||
پاسیین |
Pasiyen |
لگدمال کردن |
------- |
||
پزیین |
pazyen |
پختن |
Cook |
||
ووشتن |
Vo'shtan |
گریختن |
Runaway |
گپ داچیکون و...